Polacy Wiki
Advertisement

Przemysław Seweryn Burchard (ur. 5 lipca 1925 r. w Podgórzu k. Torunia, zm. 16 kwietnia 2008 r. w Warszawie) – polski prozaik, reportażysta, podróżnik i wydawca.

Ukończył etnografię na Wydziale Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, studiował też w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Szczecinie. W czasie II wojny światowej żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej (Kedyw i 25 pp. AK), podporucznik Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W maju 1945 r. brał udział w brawurowej akcji ataku na areszt UB w Tomaszowie Mazowieckim i odbicia kpt. "Marsa" Dębskiego. Aresztowany i skazany na karę śmierci, złagodzoną w wyniku amnestii na karę więzienia.

Od 1953 do 1955 r. asystent w Zakładzie Badania Sztuki Ludowej Państwowego Instytutu Sztuki w Krakowie. Był współpracownikiem prof. Romana Reinfussa. W latach 1955-1958 był założycielem i redaktorem naczelnym czasopisma "Ziemia". Debiutował w 1957 r. na łamach prasy. Od 1960 mieszkał w Warszawie. Członek kolegium redakcyjnego pisma "Poznaj Świat", publikował też w piśmie "Wierchy".

Uprawiał taternictwo, speleologię, kajakarstwo, łucznictwo i nurkowanie. Prekursor polskiej speleologii, inicjator nurkowania swobodnego w Polsce (inicjator ekspedycji odkrywczych w latach 1950-1966). Autor wielu książek etnograficznych i podróżniczych. Podróżował po Ameryce Południowej i Środkowej, Australii i Oceanii, Nowej Gwinei, Afryce i Dalekim Wschodzie. W swoich badaniach zajmował się zwłaszcza mniejszościami narodowymi, akulturacją, interferencją kulturową. Sprowadzoną przez niego kolekcję związaną z Indianami kolumbijskimi można oglądać w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

W okresie stanu wojennego w Polsce aktywny działacz opozycji demokratycznej w PRL, działał w Prymasowskim Komitecie Pomocy Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom. Po 1989 r. wydawca katalogów sztuki dawnych ziem wschodnich, książek historycznych, poezji, zbiorów dokumentów historycznych, przewodników krajoznawczych i książek z zakresu najnowszej historii Polski (w założonym przez siebie wydawnictwie "Burchard Edition").

Odznaczenia: Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Walecznych, Krzyż Partyzancki, Medal Wojska, Krzyż Armii Krajowej. W 1986 r. otrzymał nagrodę "Życia Literackiego" za książkę pt. Za ostatnim przystankiem. Członek Klubu Grotołazów i Oddziału Warszawskiego Związku Literatów Polskich.

Mieszkał w Warszawie przy ul. Podleśnej. Pochowany 22 kwietnia 2008 r. na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Twórczość[]

  • Z wyprawy grotołazów (opowiadania dla młodzieży; Nasza Księgarnia 1957)
  • Noc bez gwiazd (opowiadania; Sport i Turystyka 1957)
  • Podwodne przygody (opowiadania; Wiedza Powszechna 1960)
  • Tropami folkloru (szkice; Wydawnictwo Harcerskie "Horyzonty" 1960)
  • Na szlaku. Nowoczesny sprzęt turystyczny (poradnik; Wydawnictwo Harcerskie "Horyzonty" 1960)
  • Na dno świata (reportaże; Czytelnik 1961; seria: "Z żaglem")
  • Kariera ministra (opowieść; wespół z Aleksandrem Drożdżyńskim; Wydawnictwo MON 1963; seria: "Żółty Tygrys")
  • Mały przewodnik kolekcjonera. Moje hobby (wespół z Eugeniuszem Gołowinem; Iskry 1966)
  • Wśród magotów i krokodyli (reportaże; Wiedza Powszechna 1963; wydanie pt. Kuba: 1967)
  • Krok za rogatki (szkice; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1964)
  • Bułgaria (przewodnik; Wiedza Powszechna 1965, 1967, 1980, ISBN 83-21-4010-9-0; 1987, ISBN 83-21-4010-9-0; seria: "Biblioteka - Kraje, Ludzie, Obyczaje")
  • Duchy żółtych liści (opowiadania; Nasza Księgarnia 1965)
  • Węgry (przewodnik; Wiedza Powszechna 1966, 1974, 1988, ISBN 83-21-4055-4-1; seria: "Biblioteka - Kraje, Ludzie, Obyczaje")
  • Inne kraje, inne ludy (szkice etnograficzne; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1967, 1974)
  • Operacja "Pluto" (Wydawnictwo Morskie 1967; seria: "Miniatury morskie")
  • Rumunia (przewodnik; Wiedza Powszechna 1968, 1976; seria: "Biblioteka - Kraje, Ludzie, Obyczaje")
  • Rzym (przewodnik; Wiedza Powszechna 1971, 1982, ISBN 83-21-4021-7-8; 1987, ISBN 83-21-4021-7-8; seria: "Biblioteka - Kraje, Ludzie, Obyczaje")
  • Indianie z peryferii (powieść; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973)
  • Sandomierz (szkic; Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1973)
  • Dżungla za progiem (reportaże podróżnicze; Czytelnik 1975, 1978; seria: "Z żaglem"; przekład niemiecki: Unter Indianern Kolumbiens, tłum. Bolko Schweinitz; F. A. Brockhaus 1976, 1979, 1984, 1987, ISBN 3325002161)
  • Operacja Kret (reportaż; Czytelnik 1977; seria: "Z żaglem"; przekład niemiecki: Unternehmen Maulwurf, tłum. Bolko Schweinitz; F. A. Brockhaus 1982)
  • Za ostatnim przystankiem (reportaże; Czytelnik 1985, ISBN 83-07-0150-3-0; seria: "Z żaglem")
  • Australijczycy (szkice etnograficzne; Wiedza Powszechna 1990, ISBN 83-21-4070-2-1; przekład niemiecki: Australier. Geschichte, Konflikte, Bräuche, Sitten, tłum. Bolko Schweinitz; Urania 1990, ISBN 3332003313)

Inne prace redakcyjne[]

  • Pierre Minvielle, W głąb ziemi (autor przedmowy; tłum. Janina Zielonko; Nasza Księgarnia 1972)
  • Związki polsko-rumuńskie [w:] Sebastian Bonifaciu, Nicolae Docnescu, Ioana Vasiliu-Ciotoiu, Przewodnik po Rumunii (Sport i Turystyka 1978)
  • Tadeusz Boy-Żeleński, Erinnerungen an das Labyrinth. Krakau um die Jahrhundertwende: Skizzen und Feuilletons (autor fotografii; tłum. z jęz. polskiego Bolko Schweinitz; Leipzig, G. Kiepenheuer 1979)
  • Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce (autor opracowania; przewodnik; Zakłady Graficzne "Reprint" Piotr Piotrowski 1990)

Linki zewnętrzne[]

Advertisement