Piotr Amsterdamski (ur. 1955, zginął 12 lutego 2008 w Tatrach) - polski astronom i tłumacz, alpinista.
W młodości współpracownik KSS KOR, pracownik Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Warszawie, działacz "Solidarności". Internowany w stanie wojennym.
Stopień magistra fizyki teoretycznej otrzymał na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Łódzkiego w 1979 r. [1]. Doktorat z fizyki uzyskał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara, pod kierunkiem Jamesa Hartle'a. Długoletni pracownik naukowo-dydaktyczny Instytutu Astronomii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze, a następnie Uniwersytetu Zielonogórskiego. W pracy naukowej zajmował się przede wszystkim kosmologią, podstawami mechaniki kwantowej i astrofizyką wysokich energii. Uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk fizycznych w zakresie fizyki, specjalność: fizyka teoretyczna (rozprawa Nadprzewodzćce struny kosmiczne z 1990 r.), był profesorem Uniwersytetu Zielonogórskiego.[2]
Po 1990 poświęcił się głównie tłumaczeniom z języka angielskiego; przełożył ponad 100 pozycji książkowych, w tym 77 naukowych i popularnonaukowych, poczynając od "Krótkiej historii czasu" Stephena Hawkinga; tłumaczył także literaturę piękną, niekoniecznie najwyższego lotu.[3] W 2003 r. dostał, jako pierwszy, nagrodę im. Jerzego Kuryłowicza dla najlepszego tłumacza książek naukowych za książki "Wszechświat w skorupce orzecha" Hawkinga oraz "Harry Potter - nauka i magia" Rogera Highfielda. [4]
Zaczął się wspinać bardzo późno, bo mając 45 lat. Mimo to osiągał we wspinaniu dobre efekty, dużo wspinał się w Tatrach, gdzie przeszedł kilka poważnych ścian, na niektórych był współautorem nowych dróg, wspinał się też we Francji i we Włoszech (gdzie m.in. przeszedł znaną wielką południową ścianę Marmolady).
Zginął 12 lutego podczas samotnej wspinaczki na Filarze Szczytu Mięguszowieckiego w Tatrach, a jego ciało zostało znalezione w tzw. Dolnym Kominie przez zespół ratowników TOPR, który wybierał się na tę samą drogę [5], [6], [7].
Pochowany został 22 lutego 2008 r. na Cmentarzu Komunalnym w Łodzi przy ulicy Smutnej [8]
Był bratankiem prof. Stefana Amsterdamskiego [9]
Niektóre przekłady[]
- Dan Brown – Cyfrowa twierdza
- Albert Einstein – Teoria względności i inne eseje
- Roger Highfield – Harry Potter - nauka i magia
- Stephen Hawking – Krótka historia czasu od wielkiego wybuchu do czarnych dziur
- Stephen Hawking – Wszechświat w skorupce orzecha
- Sylvia Nasar – Piękny umysł
- Lynne Olson - Buntownicy (możliwe, że była ostatnią przetłumaczoną książką)
- Roger Penrose – Nowy umysł cesarza
- Peter Schweizer - Wojna Reagana
- Richard M. Watt – Gorzka chwała
Zajmował się także tłumaczeniem przewodników turystycznych.
Szablon:Przypisy
Linki zewnętrzne[]
- Bartłomiej Kuraś, Ewa Milewicz, Ostatnia taternicka droga Piotra Amsterdamskiego
- Jan Pomierny, Nie żyje Piotr Amsterdamski – astronom, fizyk, tłumacz, alpinista, astronomia.pl
- PAP, Piotr Amsterdamski - wybitny fizyk, astronom, tłumacz(nekrolog)
- Lista książek przetłumaczonych przez Piotra Amsterdamskiego (wg stanu na 16.05.2003 r.)
- "Harry Potter" - nauka i magia. Rozmowa z Piotrem Amsterdamskim z 12.02.2003 r.
- W Tatrach zginął tragicznie prof. Piotr Amsterdamski, "Gazeta Lubuska"
- Piotr Amsterdamski (nekrolog ze zdjęciem)
- ↑ Tragiczna śmierć wybitnego tłumacza. Piotr Amsterdamski zginął w Tatrach
- ↑ Nota Piotra Amsterdamskiego w bazie Nauka Polska
- ↑ Katarzyna Fedro, Śmierć profesora w Tatrach
- ↑ Nagroda za najlepszy przekład książki popularnonaukowej przyznana
- ↑ Szablon:Cytuj news
- ↑ Piotr Amsterdamski nie żyje
- ↑ Komunikat TOPR o wypadku
- ↑ Pogrzeb Piotra Amsterdamskiego
- ↑ Pożegnanie prof. Stefana Amsterdamskiego